Tšhomišo ya tshedimošo ya boso go kaonafatša tšweletšo ya mafela

“Pula ya Afrika” (R4A) ke projeke ya go tšweletša APP go iša ditirelo go balimi lefapeng la ditemošo tša ka ga tša temo, go ya le ka maemo a tša boso a bjale lefelong la balemi. Maikemišetšo magolwane a ARC-ISCW a go dira dinyakišišo go tša temo le tša maemo a tša leratadima ba šoma mmogo le balemi-potlana, go ilwe gwa lemogwa gore go swanetšwe go kaonafatša ditirelo tša ditemošo.

“APP” ga bjale e gona ka mekgwa ye mebedi, wa mathomo ke ka go dillathekeng tše mpsa le go di dillathekeng tša di podipodi. Melaetša e gona fao ka maleme a seswai, gomme wona ke SeIsimane, isiXhosa, isiZulu, Sepedi, Sesotho, Setswana, Tshivenda and Xitsonga.

R4A e ikemišeditše go kopanya mafelo a mmalwa a tsebo ya tša leratadima a kgale le a maswa, gomme go tšweletšwe tshedimošo ye bohlokwa go tša temo gore balemi ba e hwetše ka theko ye kaone. Lefelo le tlo tšweletša gape le mehuta ye mengwe ya ditirelo tša lefapa la tša leratadima la SADC. R4A gape e ikemišeditše go kgatha tema e kgolo ya go maatlafatša balemi gore ba kaonafatše bontšhi le bokaone bja ditšweletšwa tša bona ka go ba tlišetša ponelo pele ya tša boso ga mmogo le dikeletšo mabapi le tša tšweletšo ya tša temong.

Ngwageng wa 2017, sehlopha sa ARC-ISCW se ile sa etela balemi potlana le balemiši diprobentsheng tše tshela, tšona ke Eastern Cape, Gauteng, KwaZulu-Natal, Limpopo, Mpumalanga le North West, go lekola mekgwa le dinyakwa tša balemi le tšhomišo ya dilla thekeng ge go tšewa dipheto tša temo ka mašemong. Balemi ba be ba thabetše go kwa gore go tlo ba le tshedimošo ya tša boso ya dinageng tša bona, gomme ba ile ba kgopela gore go tsenywe le tše dingwe tša kgodišo ya diruiwa. Go na le tlhokego ye ntšhi ya gore balemi potlana le balemiši ba phele ka go rutwa le go šomiša tshedimošo ya tša leratadima le boso.

Ka fao, app ya founi e tšweleditšwe gore e thuše balemi gore ba kgone go tseba nako ye botse ya go bjala mafela. E šomiša palo kamoka ya pula ya go ba gona matšatšing a 10 a go feta ga mmogo le palo kakaretšo ya ponelo pele ya pula ya matšatši a 10 a sa tlago. Tshedimošo ya go bjala e ka hwetšagala sella thekeng sa gago goba go ingwadiša go tirelo ya USSD go ya ka lefelo la gago la bodulo. App ya sellathekeng e ka šomišwa ke balemiši go thuša go ngwadiša balemi le go ba thuša gore le bona ba kgone go lema ka maleba go ya le ka mokgwa wo ponelopele ya boso mo sehleng e le go ka gona. Go na le App ye nngwe ye re ka kgonago go tseba gore re ka fothela bjang mašemong. E re bontšha gore re ka swanelwa ke go fothela dibolaya dikokwanyana tšatši ka tšatši, dikeletšo di bonagatšwa ga raro ka letšatši, matšatši a 3 mo bekeng.

Ka go šomišana mmogo le bo ramahlale ba go tšwa “HydroNet” go na le lefelo la go tšweletša tsebo ya tša leratadima le tshedimošo ye nngwe ye e ka šomišwago maphelong a mangwe a bohlokwa. Di tšhomišo tše le mafelo a mangwe di gona ka mokgwa wa “web-based” gomme o ka kgona go fetolelwa gore o šomišwe go ya le ka tsela ye motho a ratago ka gona go ya le ka “webpage” ya gagwe.

Projeke ye e laolwa ke Moprofesara Sue Walker wa go tšwa ARC-ISCW le sehlopha sa R4A, go akaretswa le bo matwetwe ba go tšwa Agricultural Research Council (ARC), South African Weather Services (SAWS), HydroLogic le mafelo a mangwe a pribete go tšwa Netherlands, gape e thekgilwe ka mašeleng ke Netherlands Space Office ga mmogo le Geodata for Agriculture and Water (G4AW).

Tšhomišo ya mehuta ye ya di Apps go tšweletša tsebo le tshedimošo ye bonolo ya go thuša balemi le balemiši e tlo kgona go thuša gore go be le kgolo ya ditšweletšwa le kgetho ya maleba ya go šomiša dilo tša go swana le dipeu, meetse, le dibolaya dikokwanyana temong.